دراسه مقارنه بین الفکر السیاسی رشید رضا و علی عبدالرازق

المؤلفون
1 دانشگاه تربیت مدرس
2 جامعه تربیت مدرس
المستخلص
بعد سقوط الخلافه العثمانیه باعتبارها رمزاً للعالم الإسلامی، أفرز الفکر السیاسی للمسلمین تیارین مختلفین: تیار کان رشید رضا یدافع عنه حیث کان یعتقد بضروره إعاده الخلافه إلی مسارها الطبیعِی الذی کانت علیه فی الأزمنه الخالیه. وتیار تبناه علی عبدالرزاق الذی تجسدت أفکاره وآراءه فی کتاب «الإسلام وأصول الحُکم» حیث کان یعتقد بأن نظام الخلافه نظام قدیم عفی عنه الزمن ولابد أن یتغیر و أن یحل محله نظام جدید. وبما أنّ رؤیه ومواقف هذین التیارین کانت استجابه للأزمه التی کانت سائده آنذاک فی المجتمع الإسلامی فقد کانت بدورها رؤیه ومواقف عابره أیضا. فی حین أن أساس الصراع کان یدور حول العلاقه بین العقل والدین فی العصر الحدیث و ما هی مکانتهما فی الفکر الإسلامی؟ وأساس الاختلاف فی النظریتین یعود إلی موضوع العقل البشری وهل أنّ العقل البشری هو سبب لفهم الدین وأنّ خطاب الدین موجه إلی العقل فی العصر الحدیث. یعتقد رشید رضا أن العقل کآله من آلات الحکم یقع بجانب القرآن والسنه اللّذان یعتبران مصدران للحکم إلّا أن علی عبدالرزاق یعتقد بإستقلال العقل.

الكلمات الرئيسية

الموضوعات الرئيسية


.38.Adams, C.
Charles (1933). Islam And Modernism in Egypt: A study of the Modern Movement Inaugurated By Muhammad Abduh. The American University at Cairo oriental studies, first Published
. References
1.Abdorrazzaq, A. (Dhu'l-Qa'dah ( ١٣۴٩)
. Hezaratona al-qadimah fera'niyat a'm A'rabiyah a'm gharbiyah? al-helal, Volume 93, Issue 6, 817-827.
2. Abdorrazzaq, A. (Dhu'l-Qa'dah. (1925). Al-islam va usolol al-hokm bahth fi al-khelafah va al-hokomah fi al-islam (Islam and Foundations of Governance), dar al-helal.
3.Adams, C. Charles (1933). Islam And Modernism in Egypt: A study of the Modern Movement Inaugurated By Muhammad Abduh. The American University at Cairo oriental studies, first Published.
4.Al-khelafah and Mastery Ommah (1995). Translation from Turkish Abdolghani Sani Bak, Intiduction Dr. Nasr Hamed Abozied, Cairo, Published by Dar al-nahr.
5.Amin, A. (Rabi' al-thani 1354 AH). Noaie Faqid al-islam va al-moslemin al-imam Mohammad Rashid Reda, Al-manar, Vol 35, pp 153-162.
6.A'mmarah, M. (2006). Min Aa'lam al-ehuaa al-islami, Cairo, Maktabat al-shoroq al-dawliyah.
7.A'sem, A. (rajab 1358). Al-syyed Muhammad rashid reda, al-manar, Vol 35, pp 480-504.
8.Farasatkhah, M. (1374). The beginning new thought temporary (Religion and non- religion), Sherkat sahami inteshar. 9.Gospel of Matthew, Render unto Caeser (22).
10.Lapidus, I. M. (1387). A History of Islamic societies. tr by Ali Bakhtiyarizadeh. Tehran: published by ettelaa'at. Downloaded from aijh.modares.ac.ir at 8:32 IRST on Saturday January 11th 2020
11.Qazi zadeh, K. (1375). Based on legitimacy valayat Ma'somin. Hokumat islami, vol 1, pp 96-135.
12.Reda, M. R. (Muḥarram 1320 AH). Al-qazaa' fi al-islam(2), al- manar, vol 5, pp 11-18.
13. Reda, M. R.. (Rabi' al-awwal 1320 AH). Al-qazaa' fi al-islam (4), al- manar, vol 5, pp 161-175.
14. Reda, M. R.. (safar 1325 AH). Sonan al-ijtemaa' fi al-hakemin va al-mahkomin lahom va jazao'hom, al- manar, vol 10, pp 107-111.
15. Reda, M. R.. (Sha'ban 1341 AH). Al-ahkam al-shara'Iyah al-motaa'leqah bel-khelafah al-islamiyeh (5), al- manar, vol 24, pp 257-273.
16 Reda, M. R... (Sha'ban 1341 AH). Monazeraton fi al-jamea't al-mesriyah fi al-madanietain al-fera'niya va al-a'rabiyah (va ayatahoma takhtaro mesr haza al-a'sr!?). al- manar, vol 31, pp 465-474.
17. Reda, M. R.. (Shawwāl 1335 AH). Al-masalat al-A'rabiyeh. al- manar, vol 20, pp 33-48.
18. Reda, M. R.. (Shawwāl 1335 AH). Mo'tamer al-khelafah. al- manar, vol 25, pp 525-535.
19 Reda, M. R... Al-Khilafa aw al-Imama al-Uzma [The caliphate or the great imamate].
20 Reda, M. R... (10 Sha'ban 1316 AH). Al-islah al-dini al-moqtareh a'la maqam al-khelafah al-islamiyeh, al- manar, vol 1, pp 778- 794.
21. Reda, M. R.. (10 Sha'ban 1327 AH). Al-dastor va al-horiyyat va al-din al-islami, al- manar, vol 12, pp 606-612.
22. Reda, M. R.. (12 Rabi' al-thani 1317 AH). Al-din va al-dolah av al-khelafah va al-saltanah, al- manar, vol 2, pp 353- 360.
23. Reda, M. R., (16 Jamadi al-thani 1316 AH). Al-khelafah va al-kholafaa (1), al- manar, vol 1, pp 628-633.
24. Reda, M. R.. (23 Jamadi al-thani 1316 AH). Al-khelafah va al-kholafaa (2), al- manar, vol 1, pp 649-655.
25 Reda, M. R... (3 Sha'ban 1316 AH). Al-islah al-dini al-moqtareh a'la maqam al-khelafah al-islamiyeh, al- manar, vol 1, pp 764- 771.
26. Reda, M. R.. (Dhu'l-Qa'dah 1326 AH). Al-khotbah al-thaniyeh min khotabina fi al-diyar al-soriyeh va hiya min al-khotab al-siyasiyeh. al- manar, vol 11, pp 836-842.
27 Reda, M. R... (Jumada al-Oola 1341 AH). Al-ahkam al-shara'Iyah al-motaa'leqah bel-khelafah al-islamiyeh (2). al- manar, vol 24, pp 33-67.
28. Reda, M. R.. (Jumada al-thani 1341 AH). Al-ahkam al-shara'Iyah al-motaa'leqah bel-khelafah al-islamiyeh (3). al- manar, vol 24, pp 98-121.
29. Reda, M. R.. (Rabi' al-awwal 1342 AH). Loghat al-islam va al-loghat al-rasmiyeh bayn al-mamalik al-islamiyeh. al- manar, vol 24, pp 753-766.
30. Reda, M. R.. (Rabi' al-thani 1341 AH). Al-ahkam al-shara'Iyah al-motaa'leqah bel-khelafah al-islamiyeh (1). al- manar, vol 23, pp 729-753.
31. Reda, M. R.. (Rabi' al-thani 1354 AH). Al-reba va al-zakat va al-zarayeb va dar al-harb. al- manar, vol 35, pp 131-134.
32 Reda, M. R... (Rabi' al-thani 1354 AH). Soalan a'n al-reba fi dar al-harb, a'n kone al-islam dinon siyasiyah a'm la. al- manar, vol 35, pp 127-131.
33 Reda, M. R... (Rajab 1341 AH). Al-ahkam al-shara'Iyah al-motaa'leqah bel-khelafah al-islamiyeh (4). al- manar, vol 24, pp 185-201.
34. Reda, M. R.. (Ramazan 1325 AH). Bahth fi al-mo'tamar al-islami le-taa'rof al-moslemin va al-bahth a'n asbab za'fihim va tariqo a'lajihi va tarikho al-da'va iliehi. al- manar, vol 10, pp 673-683.
35 Reda, M. R... (Ramazan 1341 AH). Al-ahkam al-shara'Iyah al-motaa'leqah bel-khelafah al-islamiyeh (6). al- manar, vol 24, pp 345-373.
36 Reda, M. R... (Ramazan 1342 AH). Al-khlelafah va al-khalifa al-imam al-haq fi hazihi al-ayyam. al- manar, vol 25, pp 257-273.
37. Reda, M. R.. (Ramazan 1343 AH). Fatawa al-manar. al- manar, vol 26, pp 28-33.
38. Reda, M. R. . (Ramazan 1346 AH). Moqademeh ketab yosr al-islam va osulo al-tashria' al-a'am. al- manar, vol 29, pp 63-71
المجلد 23، العدد 1
نوفمبر 1437
الصفحة 35-52