مقایسه مطالعات تطبیقی مناسبات Ø‌ریانهای سیاسی- اعتقادی حاکم با شیعیان قرن سوم هØ‌ری

Authors
م. ع. چلونگر
م. ع. چلونگر
ا. منتظر القائم
س. م. ح. علاّمه
دانشگاه اصفهان
Abstract
رویکرد رفتار عباسیان و اهل فرق با شیعه در طول قرن سوم هجری دارای فراز و فرود مبتنی بر مصلحت و منفعتِ متکی بر شرایط حوادث تاریخی است، اما سوگیری شیعیان نه متکی بر ابزارهای سیاسی ترفیع دهنده بلکه ملهم از مکتب امامت می‏باشد. در اواسط قرن سوم، شاهد مقابله با تجدید حیات اجتماعی – اقتصادی شیعیان و ضابطه خیر نمودن ساختار حکومت عباسی با توسعه حدیث‌گرایی سنی، و در اوائل و به ویژه در اواخر قرن، ناظر نوعی مماشات بین دولت و شخصیتهای مؤثر شیعی پیرو اصالت عقل می‌باشیم. بعد از تفکر معتزلی مأمون، متکی بر عنصر مشروعیت آور، در زمان معتصم و واثق، خط مشی حکومت ایجاد اتحاد با سرمایه‌داران ابنا که مسبوق به ربایش موقعیتهای اقتصادی و معافیت‌های مالیاتی بودند ، با معتزله به طور مثلثی می‌باشد. در نیمه دوم قرن سوم، رقابت ارتش و خلافت در قالب کنترل دارائی دولت بر محور قدرت رقابت فرقه‌ای، و همبستگی بین جامعه شیعیان بغداد و ری و همزمان از دست رفتن کنترل تدریجی مستقیم دولت و اتکا بر درآمد سواد، نهایتاً آسیب‌پذیری خلافت و مهاجرت علمی به شرق را به بار ‌آورد. در این زمان کمینه مستمر با آرمان شیعه و نفوذ مدیریتی بنو فرات و بنو نوبخت به همراه مجاهدت علمی و عملی عاملین مکتب شاخص می باشد. نظریه آندره‌نیومن، دیوید وینزو الکساندر پاپویچ در این حوادث محل تأمل و بررسی است.
The Journal of Research in Humanities
Volume 14, Issue 4
July 0
Pages 41-52