اصطلاح ( اغتراب ) یا ( Alienation ) دارای مفاهیم و مدلولات فراوانی است. به طوری که اندیشمندان عرصه علوم انسانی را تعریفات گوناگون و متفاوتی از آن است.
یکی از مدلولات این اصطلاح، غربت زدگی و احساس بیگانگی و ناهمگونی با جامعه پیرامون است. این احساس به طور عمدی یا ناخودآگاه بر رفتار و گفتار افراد غربت زده اثر میگذارد، به ویژه اگر این افراد از گروه هنرمندان و شاعران باشند. تاریخ ادبیات عربی مملو از نمونههای فراوان غربت زدگی و جامعه گریزی است.
در این گفتار سعی بر آن است که ضمن ارائه نمونههایی از غربت زدگی در شعر عربی، علل و اسباب این پدیده تبیین شود، و سپس پدیده حادّ غربت زدگی و جامعه گریزی در شعر مهاجران عراقی بررسی گردد.
عوامل فراوانی باعث بروز اغتراب در جوامع بشریاند از جمله: ناهمگونی قومی و نژادی جامعه به گونهای که منجر به بروز تبعیض گردد، سلطهگری و زور مداری حاکمان، اختلاف طبقاتی و بی عدالتی اجتماعی، سنت زدگی افراطی و غیر عقلایی، و وابستگی اقتصادی، سیاسی کشور به کشورهای سلطه جو.
عوامل فوق، که در دوران حاکمیت حزب بعث بر عراق نمود بیشتری داشت، و نیز بروز جنگهای خانمان سوزی که هیچ توجیه منطقی نداشت، منجر به مهاجرت میلیونها مخالف گردید.
در پایان این گفتار به سه نوع از اغتراب ( مکانی، زمانی و سیاسی ) که خصلت عمومی و مشترک در شعر مهاجران عراقی است اشاره نمودیم.
The Journal of Research in Humanities
