بررسی و نقد تلاش های ادبی ابوعبیده (پیشتاز علم معانی و بیان) پیرامون قرآن کریم

Authors
ر. باغبانی 1
خ. پروینی 2
م. ا. v 3
ع. متقی زاده 4
1 دانشجوی دکتری رشته زبان وادبیات عربی دانشگاه تربیت مدرس
2 دانشیار گروه زبان وادبیات عربی دانشگاه تربیت مدرس
3 دانشیار گروه زبان وادبیات عربی دانشگاه شهید بهشتی
4 استادیار گروه زبان وادبیات عربی دانشگاه تربیت مدرس
Abstract
کتاب «مجاز القرآن» از نخستین کتاب هایی است که در پایان قرن دوم هجری، به وسیله ابوعبیده معمر بن مثنی، پیرامون قرآن کریم تألیف شد. با بررسی دقیق این کتاب به این نکته پی می بریم که ابوعبیده، گام های اولیه را در رابطه با نظم و اسلوب قرآن کریم برداشته است. تلاش های او در این زمینه، راه را برای تألیف کتب جامعی در زمینه اسلوب ادبی قرآن کریم هموار ساخت و تأثیر آن در آثار نویسندگان قرون بعد آشکار است.
ابوعبیده در کتابش به کشف جنبه های زیبایی شناسی قرآن کریم پرداخته است. وی به این مسئله واقف شده که در آیات قرآن کریم چیزی نهفته است که شرح و توضیح نیاز دارد. او با استشهاد به آیات قرآن کریم، حدیث نبوی، شعر و نثر، به بیان ویژگی های لغوی، نحوی و بلاغی این کتاب مقدس پرداخته و از این طریق به راز اعجاز قرآن کریم و بلاغت منحصر به فرد آن پی برده است؛ هرچند، به صورت مستقیم، اشاره ای به لفظ (اعجاز) ومسئله ی اعجاز نکرده است.
بنابراین، کتاب «مجاز القرآن» نخستین کتابی است که به کشف اعجاز قرآن کریم پرداخته و اسلوب ادبی قرآن کریم را بررسی نموده است.
روشی که در این مقاله به آن تکیه نموده ایم روش توصیفی – تحلیلی است.
The Journal of Research in Humanities
Volume 19, Issue 1
November 0
Pages 95-111