شگردهای غنی سازی دلالت در شعر ادیب کمال الدین

شیوه­هایی که شاعر جهت نقل مفاهیم و تأثیرگذاری به جای تعبیر مستقیم و بی­پرده، به کار می­برد، خواننده را از جنبه ظاهری و سطحی قصیده به مفاهیم و دلالت­های پنهان در ماورای متن سوق می­دهد و بدین ترتیب به کامل کردن آنچه که در توان بیان مستقیم واژگان نیست، می­پردازد؛ از جمله­ی این شگردها، به کارگیری نماد و مفاهیم سنتی است که باعث غنای بیشتر متون شعری و اصالت آن­ها می­گردد. شاعر معاصر عراقی ادیب کمال­الدین در شعر خود روش­های جدید و موثری را در توجیه افکار و بیان دیدگاه­ها، و نیز غنای بیشتر متن، به کار برده است. قصائد وی سرشار از دلالت­های نمادین حروف، رنگ­ها و شخصیت­های سنتی می­باشد. در این پژوهش سعی شده است که بر مبنای شیوه­ی توصیفی – تحلیلی، به بیان بارزترین شیوه­های به کار رفته در شعر ادیب کمال الدین پرداخته شود. نتایج بحث در این زمینه گویای آن است که تجربه حرفی شاعر، دلالت­های نمادین حروف در شعر وی، بینامتنی قرآنی، و فراخوانی شخصیت پیامبرانی همچون حضرت نوح (ع) و حضرت یوسف(ع)، سپس رنگ­ها و دلالت­های نمادین آن­ها مهم­ترین این شیوه­ها می­باشند. این مقاله به بررسی نه دیوان آخر شاعر، که تمامی آن­ها بین سال­های 1993م تا 2013م چاپ شده، می­پردازد.