1- استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه فردوسی مشهد
2- فارغ التحصیل گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده: (10775 مشاهده)
لقد حظی البحث عن الموتیف باهتمام واسع فی النقد الأدبی الأوربی باعتباره عنصراً فعالاً فی النقد و تحلیل النصوص الأدبیة. أصل کلمه "الموتیف" فرنسویة، و تعنی فی الأدب الفکره الرئیسیه أو الموضوع الذی یتکرر فی النتاج الأدبی أو المفرده المکرّره و الموتیفات فی شعر الشاعر تحمل دلالات و إیحاءات رمزیه وثیقه الصله بنفسیه الشاعر و توجهاته و آرائه.
وقد ظهرت الموتیفات فی شعر الشاعر العراقی المقیم باسترالیا یحیى السماوی ضمن أشکال و محاور مختلفه منها المضامین و المفردات و الرموز و من أهم موتیفاته الرمزیه التی تحمل دلالات وثیقه الصله بحیاته و نفسیته "النهر" و "البحر" و ما یتعلّق بهما کاستدعاء أسطوره "السندباد"، فقد وردت هاتان المفردتان فی شعره بکثافة، و قد انزاحت عن معناها الحقیقی لتحمل دلالات و رؤى جدیدة، و أحیاناً تصبح رموزاً فی منجزه الشعری تدل على حالاته الاغترابیه و استلاب الوطن. فللنهر تداعیات و تجلیات کثیره فی لغه السماوی التصویریة، فهو رمز الحیاه و الخصب، و رمز الوطن الحبیب؛ و قد یدلّ على استلاب الوطن و افتقاده. و قد وظّف السماوی البحر لإبراز الأبعاد السیاسیه للقضیه العراقیة. فالبحر رمز للخوف و الغموض و الرحله فی طریق الحیاة، و إرتیاد المجهول.
هذه الدراسه التی اعتمدت فی خطتها على المنهج الوصفی – التحلیلی، ترصد هذه المفردات و دلالاتها فی تجربه الشاعر.
دریافت: 1391/5/20 | پذیرش: 1391/11/9 | انتشار: 1392/1/1