رفع التقاء المصوت فی تصریف الأفعال الفارسیه: تعلیم اللغه الفارسیه للناطقین بغیرها

نوع المستند : مقالات علمی پژوهشی

المؤلفون
1 علم اللسانیات، فرع قم، جامعه آزاد الإسلامیه، قم، إیران
2 علم اللسانیات، جامعه تربیت مدرس، طهران، إیران
3 علم اللسانیات، جامعه بیام نور، طهران، إیران
المستخلص
یسعی البحث الحالی إلی تحلیل العملیه التصریفیه التجویدیه للأفعال المضارعه بعد زیاده السوابق التصریفیه علیها. اعتمدنا فی البحث علی المنهج الوصفی- التحلیلی فیما اعتمدنا أیضاً علی قاموس دهخدا (2011م)، وسخن (2003م) فی جمع البیانات والمعلومات. وقد اخترنا من المجتمع الإحصائی الذی کان عباره عن 486 جذراً فعلیا وفق دراسه طباطبائی (1997م)، 159 جذراً یفتقد اللواصق السببیه ودون أصول مقترضه أو إضافیه. تمّ تحلیل البیانات صوتیاً حسب اتجاه النحو الإنتاجی، ونسخت هذه البیانات علی أساس الأبجدیه الصوتیه الدولیه (أصد). أظهر التحلیل بأنّ "الهمزه" أو الصامت الحنجری الوقفی [ʔ] یقعان فی بدایه أفعال المصوت الأول فی مستوی بنیه الکلام الرسمی. کما أنّ البنیه السطحیه للکلام غیر الرسمی وبعد إضافه السوابق التصریفیه الالتزامیه والأمریه/be-/ و الناهیه /na-/ من أجل رفع التقاء المصوتات بین السوابق وجذر حال المصوت الأولی، یتمّ وضع حرف [j] بینها. من جانب آخر نجد أنّ مصوت/e/ الأول السابق یرفع تسکینه من خلال السوابق الالتزامیه والأمریه من خلال مجاورته لحرف [j] ومجاورتها لمصوت [i] السابق. عند إضافه سابق " می" الاستمراری، وبسبب التقاء مصوتین سابقین وجذر الفعل المضارع تصبح عملیه الدمج لمصوت وصامت [-ej-] عملیه متتابعه. ثمّ یمکن ملاحظه ارتقاء مصوت السابق الوسط [e] فی مکان قبل حرف [j] بشکل متوال بعد مصوت وحرف [-ij-]. أظهرت نتائج البحث بأنّ نطق بعض الحروف فی الکلام غیر الرسمی أسهل وأخف من نطقها فی الکلام الرسمی، وعدد مقاطع المفرده الواحده فی بعض الأحیان تکون أقل مقارنه مع الکلام الرسمی.

الكلمات الرئيسية

الموضوعات الرئيسية


منابع
1. احمدی گیوی حسن و انوری حسن (1374). دستور زبان فارسی 1. تهران: موسسه فرهنگی فاطمی.
2. اسلامی محرم (1388). تکیه در زبان فارسی. دو فصل ماهۀ پردازش علائم و داده‌ها، 1: 11-3.
3. اگرادی ویلیام، دابروولسکی مایکل، آرنف مارک (1380). درآمدی بر زبان‌شناسی معاصر. ترجمه ع درزی، جلد دوم، تهران: سمت.
4. انوری حسن (1382). فرهنگ فشرده سخن. 2 ج، تهران: سخن.
5. باطنی محمدرضا (1380). نگاهی تازه به دستور زبان. چاپ نهم. تهران: انتشارات آگاه.
6. جافری سیمین (1385). وندافزایی به ستاک‌های سادۀ فعلی در زبان فارسی نوشتاری و گفتاری معیار (طبق نظریۀ حاکمیت و مرجع‌گزینی). پایان‌نامه ارشد. دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس.
7. حیدری پریوش و ایرجی مریم (1397). بررسی تأثیر فرآیندهای واجی بر غلط‌های املایی در انشاهای فارسی دانش آموزان کردزبان. فصل‌نامه اورمزد. 43: 21- 4.
8. دهخدا علی‌اکبر (1390). فرهنگ متوسط دهخدا. چاپ دوم. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
9. رحمانی جواد و اروجی محمدرضا (1396). بررسی فرایندهای واژ- واجی واژه بست ها و حذف همخوان ها پایانی گویش تاتی تاکستان بر اساس نظریه بهینگی. پنجمین کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های کاربردی در مطالعات زبان. تهران، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، 26 بهمن، ص 13-1.
10. رحمانی جواد، اروجی محمدرضا، رهبر بهزاد (1397). فرآیندهای واژ- واجی پیشوندهای گویش تاتی تاکستان بر پایۀ نظریۀ بهینگی. فصلنامه مطالعات زبان‌ها و گویش‌های غرب ایران، 23: 36-21.
11. رحمانی جواد، اروجی محمدرضا، رهبر بهزاد (1398). بررسی فرایندهای واژ- واجی پسوندهای گویش تاتی تاکستان بر مبنای نظریه بهینگی، پژوهش‌های زبان‌شناسی تطبیقی، 17: 218-199.
12. رحمانی جواد، اروجی محمدرضا، رهبر بهزاد (1398). فرایندهای واژ- واجی واژه بست ها و حذف همخوان های پایانی گویش تاتی تاکستان بر اساس نظریه بهینگی. ادبیات و زبان‌های محلی ایران‌زمین، 2: 16-1.
13. رضایی والی (1391). نمود استمراری در فارسی معاصر. فنون ادبی. ﺳﺎل ﭼﻬﺎرم، 1: 92-79.
14. طباطبائی علاءالدین (1376). فعل بسیط فارسی و واژه‌سازی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
15. فتاحی مهدی و کامبوزیا عالیه (1392). فرایند حرکت تکواژ به دلایل صرفی- واجی: بررسی نمونه‌ای دز کردی کلهری. مجله آشنا، 18: 87-74.
16. کرد زعفرانلو کامبوزیا عالیه و هادیان بهرام (1388). طبقات طبیعی در واکه‌های زبان فارسی. مجله پژوهش زبان و ادبیات فارسی، 15: 144-117.
17. کرد زعفرانلو کامبوزیا عالیه (1392). واج‌شناسی رویکردهای قاعده بنیاد. چاپ پنجم، تهران: سمت.
18. کرد زعفرانلو کامبوزیا عالیه، تاج‌آبادی فرزانه، عاصی مصطفی، آقا گل زاده فردوس (1394). بررسی واژ- واجی ستاک گذشته در زبان فارسی. دوماهنامه جستارهای زبانی، 4: 228-201.
19. کرد زعفرانلو کامبوزیا عالیه، کابینی شبنم، ملکی مقدم اردشیر (1397). محدودیت‌های حضور خیشومی [n] در پایانۀ ریشۀ فعل ساده پس از افزودن وند گذشته در زبان فارسی: نظریۀ بهینگی. دوماهنامه جستارهای زبانی، 4: 252-227.
20. کلباسی ایران (1380). ساخت اشتقاقی واژه در فارسی امروز. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
21. نغزگوی کهن مهرداد، حکیم آرا زهرا (1389). از بین رفتن بعضی امکانات تصریفی فعلی در زبان فارسی جدید و پیامدهای آن. مجله پژوهش‌های زبان‌شناسی، 1: 113- 97...
22. هایمن، لاری (1368). نظام آوایی زبان: نظریه و تحلیل. ترجمه دکتر یدالله ثمره، تهران: انتشارات فرهنگ معاصر. 430 صفحه.
1. Carr, Ph & Montreuil, JP. (2013). Phonology. 2nd ed, New York: Palgrave Macmillan.
2. Crystal, D. (1994). The Cambridge Encylopedia of the English Language. Cambridge: The Cambridge University press.
3. Crystal, D. (2008). A Dictionary of Linguistics and Phonetics. 6th ed, Oxford: Blackwell.
4. Gray S. (2015). The Effects of Morpho- Phomemic and Whole Word Instruction on the Literacy skills of Adult Struggling Readers. The degree of Doctor of philosophy. New York: University Press. https://academicworks.cuny.edu/gc_etds/565.
5. Gray S. H, Ehri L. C, Locke J. L. (2018). Morpho- phonemic analysis boosts word reading for adult struggling readers. Springer, Published online: 23 September 2017. 31: 75- 98, https://doi.org/10.1007/s11145-017-9774-9.
6. Katamba, F (1993). Morphology. London: Macmillan Press.
7. Kenstowicz, M. (1994). Phonology in Generative Grammar. Oxford: Blackwell.
8. Lee Ch-D & Gasser M. (1991). Learning morphophonemic process without underlying representations and explicit rules. Language Research, 27 (2): 303-317.
9. Minanda D & Salsabila A. (2017). Morphophonemic {ber-} in Indonesian language. International seminar on sociolinguistics and dialectology: Changes and development of language in social life. Variation and Language Change (VLC), University of Indonesia.
10. Nurhayati, WA, Dwi. (2015). Morphological and morphophonemic process of alay variation. Lingua, 12(1):59-70.
11. O’Grady W, Dobrovolky M, Aronoff M. (1989). Contemporary Linguistics: An Introduction. Translated by: Darzi A. Tehran: Institute of humanities and cultural research [In Persian].
12. Roca, I & Johnson, W. (1999). A Course in Phonology. Oxford: Blackwell.
13. Spencer, A.(1991). Morphological Theory. Oxford: Blackwell.
14. Wieczorek J.A. (2015). Naturalness I morpho- phomemic alternations: The case of Spanish [k]- [s].Word, 41: 185-201, DOI: 10.1080/00437956.1990.11435819, https://doi.org/10.1080/00437956.1990.11435819.
المجلد 28، العدد 2
نوفمبر 1442
الصفحة 125-149