بعد طبیعی انسان از نظر قرآن

مفسرین بر اساس قرائنی که از آیات قرآنی درباره‌ انسان بیان می‌دارند غالباً به وصف دو بعد فطری و مادی (حیوانی) وی بیشتر تکیه می‌کنند؛ از سویی دیگر قرآن متضمن آیاتی است که صرفاً این دو بعد درباره انسان از آن مستفاد نمی‌گردد؛ آیاتی از قرآن به خلقت مادی انسان اشاره دارد؛ و آیاتی دیگر مقام و شأن مرتبه انسان فطری را از سایر موجودات برتر می‌داند؛ ولی در کنار این آیات، دسته‌ای دیگر از آیات وجود دارد که نه بیانگر بعد فطری انسان به مفهوم مصطلح آن است و نه بیانگر بعد صرفاً مادی وی؛ بلکه این آیات انسان را ظلوم، جهول، هلوع، کفور و مانند آن معرفی می‌کند، وجه‌الجمع این آیات را باید در «تفاوت انسان طبیعی»، ـ یعنی انسان قبل از ایمان و عمل صالح ـ با انسان مادی و انسان فطری دانست.