1- گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه خلیج فارس، بوشهر ، nzare@pgu.ac.ir
2- گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه خلیج فارس، بوشهر
چکیده: (3049 مشاهده)
الاستعاره المفهومیه أسلوب حدیث أبدعها منظّران أوروبیان لایکوف وجونسون للتعبیر عن الأفکار والخفایا الذهنیه والقلبیه التی لا یمکن لها الحضور علی ساحه الأدب إلّا بعد کد مستمر؛ فإنّ الاستعاره المفهومیه تبرز ضمن آلیات الکلام الشائع لدی الناس، ومن المفاهیم المغلقه الخفیه التی لا نری لها ظهوراً فی الأدب إلّا من خلال الملاحم هی فکره الحرب والطرد والتشرید، هذه هی الظاهره الحدیثه التی نراها عند شعراء المقاومه خاصه محمود درویش. فإذا رأیت کلا من عنتره وطرفه وغیرهما من الشعراء القدامی یبوحون بالألفاظ الرنانه التی تتیح لهم تصویر المعارک وما یجری فیها، فإنّ محمود درویش صب فکره الحرب والمعرکه فی أوعیه غزلیه ماجده لا تری صعوبه لفهمها أو ترکیبها فی الإطار البلاغی. محمود درویش الذی یُعرف بشاعر المقاومه الفلسطینیه وقد خُلّد اسمه ضمن الرمزیین الرومانسیین، جعل یستمد من هذا الأسلوب الحدیث کثیرا بجانب الأسالیب البلاغیه الأخری والرموز المستخدمه عنده. وإنّنا فی هذا البحث أجرینا الاستعاره المفهومیه التی جاءت للتعبیر عمّا یدور فی خلد الشاعر وما فاجأه من فتک وحرب وتشرید فی وطنه فنجد مصادیق الحرکه والحیاه والإنسانیه أکثر المفاهیم الذهنیه التی وردت فی دیوانه وأصبحت معاییر لتقییم الاستعارات المفهومیه فیه، وذلک باعتماد المنهج التحلیلی الوصفی. وقد وصلنا إلی أنّ الشاعر قد استخدم الاستعاره المفهومیه کی یرسم المقاومه الفلسطینیه فی لوحه تلمسها بنان الأذهان والأجسام ولکی یری المخاطب بؤره الحرب الصامته فی بلاد الشاعر بلبّه وبتفکیره وأخیراً الاستعارات المفهومیه طریق أسهل لبیان مدی حزنه وذکریاته المؤلمه.
نوع مقاله:
مقالات علمی پژوهشی |
موضوع مقاله:
هنر و علوم انسانی (عمومی) دریافت: 1398/11/12 | پذیرش: 1399/1/20 | انتشار: 1399/7/3