1- دانشیار گروه زبان وادبیات عرب دانشگاه اصفهان
2- دانشجوی دکتری زبان وادبیات عرب دانشگاه اصفهان
Abstract: (10870 Views)
خطبه های نهج البلاغه از نظر ظاهری حاوی تکنیک های فنی زیبایی است، که با معنی و مفهوم آن ها هماهنگی و سازگاری دارند. این تکنیک ها منجر به ایجاد حالات ضرب آهنگین با گام های موسیقایی زیبایی شده است که انسان با خواندن آن آرامش یافته و لذت و جمال موجود در آن را می یابد. این پدیده از قدرت و توانایی امام علی (ع) در گزینش کلمات و پیوند و هماهنگی حروف و حرکات آن ها ناشی می شود.
در خطبه های نهج البلاغه ضرب آهنگ های موسیقیایی متعددی را می بینیم که از ویژگی های صوتی الفاظ و نحوه ترکیب آن ها در جملات ناشی می شود. امام علی(ع) با اسلوبی استوار ضرب آهنگ را برای تقویت کیفیت تعبیر و بهره مندی از زیبایی بیان به کار گرفته است، و در این کار اغراض دینی را با اغراض فنی در آمیخته است. امام در خطبه هایش تناسب اصوات و همخوانی آن ها را برای ترسیم صور معانی در خیال و تحریک عواطف و احساسات مخاطبان به کار گرفته است.
مقاله حاضر ضرب آهنگ در خطبه های نهج البلاغه را از خلال تجمعات صوتی، تکرار حروف و کلمات، هم آوایی صداها، توازن بین جملات، سجع، جناس و تقابل بررسی کرده است.
Received: 2009/04/14 | Accepted: 2010/06/14 | Published: 2011/03/18