۱۳ نتیجه برای ترکاشوند
دوره ۴، شماره ۳ - ( ۹-۱۳۹۵ )
چکیده
درک زیبایی در شعر عربی دوره پیش از اسلام اگر با شناخت عناصر فرهنگی همراه نشود در فرم و تصویر محدود خواهد شد. در باب اشعاری که از ویژگی، سبکها و معانی این اشعار تقلید کرده و بر همان منوال پیش رفته است نیز وضع چنین است. درک زیباییشناسی فارسیزبانان از چنین اشعاری در صورتی که با دانش پیشزمینهی فرهنگی همراه نباشد، سطحی و در حد همان وزن و قافیه خواهد بود. از دیدگاه رویکرد هرمنوتیک فلسفی در باب اشعار عربی معناگرا، حکمت‌آمیز و عرفانی، همانند اشعار فارسی همسان، شناختِ متناسب فرهنگی و همچنین جنبههای فرازمانی و قابلیت اطلاق در معنا باعث میشود تا خواننده، از زیباییهای نهفته در عالم معنایی شاعر نیز بهرهمند شود. در این اشعار به دلیل اشتراک فرهنگی موجود، خواننده درک زیباییشناسی کاملی دارد؛ زیرا عناصر فرهنگی همسان به عنوان عامل جهت‌دهندهی پویا، حضور فرازمانی داشته و خواننده میتواند با حاضرسازی این عناصر، درک زیباییشناسی عمیق‌تری داشته باشد. در این حالت اشعار عربی مورد نظر در حقیقت تفاوتی جز زبان ظاهر با اشعار فارسی ندارند.
دوره ۵، شماره ۵ - ( شماره ۵ (پیاپی ۲۱)- ۱۳۹۳ )
چکیده
فرهنگ ایرانی که از سده‌های نخست اسلامی وارد زبان و ادبیات عربی شده بود، در قرن چهارم گویی جزئی از فرهنگ عربی شده، در میان مردم رایج و معمول بود. این فرهنگ با ابزار زبان انتقال داده شد. بنابراین نفوذ گسترده آن را باید در آثار نویسندگان ایرانی‌نژاد عربی‌نویس یافت. ابوحیان توحیدی، دانشمند بزرگ جهان اسلام در قرن چهارم هجری، از جمله این نویسندگان است که در آثار او نشان ایران فراوان است؛ در کتاب الامتاع و المؤانسة وی بیش از صد وام‌واژه فارسی به چشم میخورد که از آن میان تقریباٌ ۲۲ واژه برای اولین‌بار در اثر ابوحیان ذکر شده و ۲۱ مورد آن، واژه‌هایی است که در عصر جاهلی وارد زبان عربی شده بود و در این قرن کاربرد داشت و بیشتر از ۵۷ واژه دیگر، وامواژههای عصر اسلامی و عباسی میباشند. کلمات فارسی کتاب در حوزه تمدن مادی قرار دارند و بیشتر مربوط به خوراک، پرندگان، حیوانات و گیاهان دارویی میباشند و بسیار کم نام گل، ابزار موسیقی، بازیها، ابزار مخصوص ساختمان و... در بین آنها به چشم میخورد. از آنجا که وامواژههای فارسی بار معنایی خود را دارند، بنابراین هدف از پژوهش در واژههای معرّب، تعیین بارهای فرهنگی فارسی انتقال‌یافته به زبان عربی است و بدین گونه با معناشناسی واژهها، نوع فرهنگ تأثیرگذار مشخص میشود.
دوره ۶، شماره ۳ - ( پاییز ۱۳۹۷ )
چکیده
اشعار سعدی از دیرباز به صفت سهلِ ممتنع شهرت دارد. چنین خصوصیتی در بسیاری از اشعار متنبی نیز دیده می شود. در این جستار برآنیم تا به واکاوی صفت سهلِ ممتنع در برخی از غزل های سعدی که جنبه حکمت یا عرفان دارند و همچنین در اشعار معناگرا و حکمت آمیز متنبی بپردازیم. در این باب از دو رویکرد ساختارگرایی و هرمنوتیک فلسفی ـ که به نوعی نقطه مقابل یکدیگر می باشندـ بهره می گیریم. بنابراین با سؤال از چگونگی کارآمدی دو رویکرد مذکور به واکاوی عیار صفت سهلِ ممتنع در اشعار مورد نظر پرداخته شده است. با رویکرد ساختارگرایی، زیبایی از حالت جزئی و عینی خارج شده و تحلیل اشعار وارد فضای ذهنی پویا می گردد. اما با رویکرد هرمنوتیک فلسفی مواردی چون: تاریخمندی،اطلاق،انکشاف،پویایی،معناداری فرا زمانی و فرامکانی در اشعار مورد نظر حضور پویا دارند. عناصری چون: وزن و قافیه و صور بیانی معیار کارآمدی برای تحلیل صفت سهلِ ممتنع در شعر سعدی و متنبی نیستند. در پژوهش حاضر روشن شد که رویکرد هرمنوتیک فلسفی می تواند عیاری باشد برای سنجش صفت یاد شده در شعر سعدی و متنبی.
دوره ۷، شماره ۴ - ( شماره ۴ (پیاپی ۳۲)- ۱۳۹۵ )
چکیده
رویکرد گفتمانی برخلاف نگرش متن‌محور، به همه عوامل مؤثر در شکلگیری معنا در متن توجه می‌کند و علاوه‌بر جنبههای زبانی متن، بافت موقعیتی و درکل فرازبان را نیز درنظر می‌گیرد. در نوع انتقادی این رویکرد، به ایدئولوژی و روابط قدرت به‌عنوان عامل جهت‌دهنده به متن توجه میشود. چنین رویکردی، برخلاف نگرش جزئی‌نگر متن‌محور، شناختی همه‌جانبه از متن به مترجم میدهد. بر این اساس، نگارنده در مقاله حاضر، کوشیده با روش استنادی-تحلیلی کاربرد رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی در ترجمه متون عربی به فارسی را تبیین کند؛ بنابراین، با فرضیه اصلی عدم کارآمدی نگرش متن‌مدار و کارآیی تحلیل گفتمان انتقادی در انتقال جنبههای پنهان متن، مطلب را دنبال کرده و با تحلیل و ترجمه نمونه‌هایی از متون معاصر عربی، کوشیده است فرضیه را ثابت کند. درپایان، این نتیجه کلی حاصل شده است که از رهگذر تحلیل گفتمان انتقادی، علاوه‌بر روشن شدن جنبههای کاربردشناختی متن و به‌ویژه بافت موقعیتی آن، ایدئولوژی موجود در متن به‌عنوان عامل جهت‌دهنده کلی آن نیز آشکار میشود و مترجم با درنظر گرفتن معانی فرامتنی، متن مقصد را با به‌کارگیری سبک متناسب سامان میدهد.
دوره ۸، شماره ۳ - ( پاییز ۱۳۹۹ )
چکیده
تعریف شعر و بیان ویژگیهای آن در دورههای مختلف تاریخ ادبیات عربی و فارسی مورد توجه شاعران و ناقدان بوده است. در دوران معاصر و به ویژه پس از پیدایش شعر نو، چه در جهان عرب و چه در ایران، تعریف شعر جای خود را به مفهوم شعر داد و رفته رفته مفهوم و چیستی آن با چالشهای بیشتری مواجه شد زیرا با مقولههایی چون: نوآوری، سنت و تعهد گره خورد و در این راستا شاعران و پژوهشگران بسیاری بدان پرداختند. ادونیس شاعر و اندیشمند برجسته عرب و داریوش آشوری زبان شناس و اندیشمند ایرانی هر یک دارای اندیشه های والایی در این زمینه هستند. پژوهش حاضر بر آن است تا مفهوم شعر را از دیدگاه این دو نظریهپرداز تبیین نماید و در این راه بر دو کتاب «زمن الشعر» اثر ادونیس و «شعر و اندیشه» از داریوش آشوری تکیه دارد. یافته های جستار حاضر نشان میدهد که مفهوم شعر در دیدگاه آن دو ضمن شباهت بسیار، ارتباطی تنگاتنگ با فلسفه دارد. رویکرد فلسفی باعث شده تا ادونیس و آشوری به معناگرایی و درونگرایی در این زمینه روی آورند به گونهای که گرایش به معنا و زیبایی را در مقابل جنبههای رئالیستی محض تقویت نمایند و در این راه هر دو بر وجود اندیشه در شعر به عنوان عامل غنا و شعریت آن تأکید نمودهاند.
دوره ۱۰، شماره ۱ - ( شماره ۱ پیاپی ۴۴- ۱۳۸۵ )
چکیده
عملکرد، ابزاری میباشند که پس از اجرا می‌توانند اطلاعات گوناگونی را در اختیار تصمیم‌گیرندگان قرار دهند. بنابراین استفاده از اینگونه مدلها به منظور پاسخگویی به سؤالات و مسائلی که در ذهن تصمیم‌گیرندگان شکل گرفته است، اجتناب‌ناپذیر می‌باشد. در این صورت در این مقاله سعی شده تا مدل ریاضی تحلیل پوششی داده‌های مناسب، رتبه‌بندی کارایی گروههای آموزشی، نقاط ضعف و قوت هر یک از گروهها و وضعیت استفاده بهینه از منابع در دسترس در دانشکده علوم انسانی از منظر مدل DEA بیان شود. از آنجا که مدلهای گوناگونی از DEA در طول سالهای گذشته به منظور استفاده در حوزه‌های گوناگون توسعه یافته‌اند، یکی از گامهای بسیار مهم قبل از ارزیابی واحدهای مطالعه شده، انتخاب مدل یا مدلهای متناسب با آنها می‌باشد. این مقاله مجموعه‌ای از گامهای پی‌درپی را در قالب یک مدل مفهومی به منظور انتخاب صحیح مدل ارزیابی عملکرد، ارائه می‌کند. این مراحل به مثابه حلقه‌های یک زنجیر تکامل‌بخش فرایند ارزیابی است و نبود هر یک از آنها میتواند اعتبار مدل ارزیابی را از حیث ضعفهای ذاتی روش DEA، خدشه‌دار کند.
دوره ۱۳، شماره ۵۰ - ( ۱-۱۳۹۵ )
چکیده
چکیده علاقۀ مصرف کنندگان به موادغذائی کم کالری، مصرف محصولات کم چرب را افزایش داده است. هم اکنون انواع کرۀ کم چرب را با استفاده از ترکیبات هیدرو کربنی و پروتئینی (با منشأ لبنی و غیر لبنی)، همراه با مواد پایدار کننده می توان تولید نمود. جایگزینی نیمی از چربی کره با مقادیری از فاز ماندگار شیر بدون چربی فرا پالایش (به عنوان فاز آبی)، هدف اجرای این پروژۀ تحقیقاتی بوده است. از کرۀ معمولی نیز به عنوان منبع چربی نمونه ها استفاده شده است. در بررسی خصوصیات حسی نمونه ها (شامل قوام، بافت، چسبندگی و قابلیت گسترش) از روش امتیازی و برای بررسی پایداری (سینرزیس) از مقادیر کمی (رقمی) استفاده گردید. در این تحقیق همچنین از روش تجزیۀ واریانس، آزمون دانکن و آزمون t دو جامعه مستقل یک طرفه استفاده گردید. اگر غلظت شیر (به عنوان فاز آبی) با روش فراپالایش تا ۴ برابر افزایش یابد، کره کم چربی که از آن تهیه می شود، حائز شرایط نسبتاً مطلوبی به لحاظ مجموع امتیازات قوام، چسبندگی، قابلیت گسترش و بافت می باشد (به ترتیب ۲۵/۳، ۳، ۶/۴ و ۳ در مقایسه با ۴، ۴، ۳ و ۵ در نمونه تجاری)
دوره ۱۴، شماره ۴ - ( زمستان ۱۴۰۳ )
چکیده
اهداف: در این مقاله، شمسیه‌ی یزد، مجموعه‌ای متعلق به قرن ۸ هجری قمری، از دریچه‌ی دو متن تاریخی «تاریخ یزد» (اثر جعفری) و «تاریخ جدید یزد» (اثر کاتب) – هر دو متعلق به قرن ۹ - بررسی میشود. تفاوت میان توصیفات این دو متن با یکدیگر و با کالبد بجای‌مانده از بنا، چارچوبی برای فهم این بنا و ادراک آن در گذشته فراهم سازد.
روش‌ها: این مقاله با روش تاریخی-تفسیری، ابتدا به بازشناسی مجموعه‌ی شمسیه در وقفنامه‌ی جامع‌الخیرات می‌پردازد و سپس با قیاس توصیفات جعفری و کاتب با یکدیگر و با وقفنامه و کالبد بنا، به موارد اختلاف میان توصیفات می‌پردازد. نهایتا با مداقه در بستر اجتماعی بنا و بافتار کلی این متون، به بازشناسی مجموعه‌ی شمسیه و نوع نگاه متون به آن می‌پردازد.
یافته‌ها: اختلاف اصلی بین متن جعفری و کاتب در خصوص شمسیه، نوع اشاره به جزئیات تزیینی و ممرهای آبرسانی است. همچنین در حالی که در متون قرن ۹ از دو مدرسه در این مجموعه یاد شده است، در جامع‌الخیرات تنها از یک مدرسه یاد میشود. تفاوت‌های خُرد دیگری نیز میان توصیف جعفری و کاتب وجود دارد.
نتیجه‌گیری: کلید فهم تفاوت‌ها، تفاوت نوع نگاه دو نویسنده است؛ در حالی که جعفری به کلیت بنا و ممرهای سطحی آب توجه بیشتری دارد، کاتب به تزیینات بنا و آب‌های زیرزمینی وزن بیشتری میدهد. همچنین تفاوت بستر اجتماعی قرن ۹ با قرن ۸، باعث شده است که بنای دارالسیاده‌ی شمسیه تدریجا با عنوان «مدرسه» یاد شود.
دوره ۱۴، شماره ۶۳ - ( ۲-۱۳۹۶ )
چکیده
چکیده
واردات ۳۰ هزار تن کره در سال که قسمتی از نیاز داخلی را پاسخگوست و با خروج بیش از ۱۲۰ میلیون دلار ارز از کشور همراه است. می توان با استفاده از مایه زنی استارتر مزوفیل مولد دی استیل یا استارتر ترموفیل لاکتیک (ماست) در شیر پس چرخ (فاز آبی)، عطر و طعمی کره ای در محصول ایجاد نمود. عطر محصولی که با استارتر مزوفیل تهیه می شود با اطمینان ۹۵% از کره لاکتیک وارداتی بهتر بود و از نظر بافت، مزه و سایر مشخصات حسی نیز با آن تفاوت خیلی محسوسی نداشت. کلیه خصوصیات حسی محصول با اطمینان ۹۵%، خوب تا بسیار خوب و بافت، قابلیت گسترش و قوام محصول نیز با اطمینان ۹۵% بسیار خوب بود. تولید آزمایشی محصول به این روش در کارخانه پنیر مینودشت گلستان با تغییرات مختصری در نحوه استفاده از تجهیزات آن با موفقیت انجام شد. به شکل مشابهی با چیدمان مناسب چند مخزن سه جداره، یک همزن دور بالا، یک پمپ سیرکولاسیون، یک دستگاه بارسفت کن مداوم بستنی و دستگاه بسته بندی کره می توان در هر واحد تولیدی مشابهی، امولسیون این نوع گستردنی را بخوبی تهیه و پس از جامدسازی و ورز دادن آن، مانند کره بسته بندی نمود.
فرامرز میرزایی، یعقوب محمدی فر، مریم رحمتی ترکاشوند،
دوره ۱۷، شماره ۴ - ( ۹-۱۴۳۱ )
چکیده
لایجدر بنا أن نحسَب التاریخ مجرد حوادث وقعت لیُدَوَّن فی کتابٍ ما للقراءه و التسلیه و التفرج، بل هو جزءٌ من شخصیه الفرد الجماعیه أو ذاکره الأمه التی تُعدّ أحد مکوّنات شخصیه الإنسان الأساسیة، و التی تجعل الفرد یفتخر بماضیه المجید و یتحسَّر علی ما وقع من حوادث مؤلمه فیما مضی من الزمان. بناءً علی هذا، فلیس التاریخ صوره جامده ثابته لأیه فتره من الماضی بل إنها قابله للتجدد و صالحه للتکرار فعلی الشاعر أن یعرض التاریخ عرضاً فنیاً لیحوله بطریقه غریبه إلی لون من ألوان الفن، هذا ما نجده عند البحتری الشاعر العباسی الکبیر. إن موقفه الواعی و المتحضر فی تلقیه للحضاره الساسانیه و شخصیاتها التاریخیه یدهش القارئ لأنه لم یکن شاعراً فارسیَّ الأصل بل اشتهر بأنه عربی محافظ لتقالید شعر العرب القدیم، لکن دیوانه ملیء بما ینم عن حبه لحضاره الفرس الراقیة، و شخصیاتها البناءة. إنّه استدعی الملوک الساسانیین فی شعره و نظر إلیهم نظره إعجاب فمجدهم و وصفهم وصفاً کأنهم من آبائه من العرب. ممن فتن البحتری بهم من هذه الشخصیات التاریخیة: شخصیه «أردشیر» و «کسری أنوشروان» و «کسری أبرویز» و «بهرام جور» و«بهرام شوبین » و «قباذ» و «یزدجرد» و «هرمز». لیس ذکر هذه الشخصیات التاریخیه فی شعر البحتری مجرد أسماء تاریخیه فحسب بل هی استدعاءات تاریخیه لشخصیات أصبحت رموزاً لحضاره راقیه لقوم ذوی مجد، ساعدوا أجداد الشاعر العربی فی حرب «أریاط»، بل أکثر من ذلک أنهم قوم نبلاء و علی الإنسان أن یحبهم مهما کان جنسهم.
دوره ۲۳، شماره ۴ - ( زمستان ۱۴۰۲ )
چکیده
هدف از نگارش این مقاله، بررسی اثر شوک‌های قیمت نفت بر مؤلفه‌های بازارکار ایران و نقش دولت در این زمینه است. مؤلفه‌های بازارکار شامل فرصت‌‌های‌شغلی، نرخ یافتن شغل، نرخ ورود به بیکاری و نرخ بیکاری بوده، و برای این منظور، از رویکرد خودرگرسیون برداری ساختاری در دوره زمانی ۱۳۹۸:۲-۱۳۸۴:۱ استفاده شده است. نتایج توابع واکنش آنی، نشان میدهد که شوک‌های مثبت قیمت نفت بر متغیرهای مدل، اثر معناداری دارند؛ اما شوک‌های منفی قیمت نفت معنادار نیستند. یک شوک مثبت قیمت نفت، مخارج عمرانی دولت را افزایش میدهد، ولی به دلیل ناکارآیی سرمایه‌گذاری‌های دولت، فرصت‌های شغلی، کاهش و نرخ ورود به بیکاری، افزایش می‌یابد. در این شرایط، نرخ یافتن شغل مطابق انتظار، بعد از یک دوره کاهش می‌یابد و در نتیجه، نرخ بیکاری در پاسخ به شوک‌های مثبت قیمت نفت افزایش یافته است. نتایج، نشان‌دهنده بیماری هلندی و اثر نامتقارن شوک‌های قیمت نفت بر بازارکار است.
مریم رحمتی ترکاشوند، جهانگیر امیری، بهناز نظری، جبار آذربار،
دوره ۲۴، شماره ۲ - ( ۱۲-۱۴۳۹ )
چکیده
یعتبر المدیح النبوی باباً طرقه العدید من الأدباء العرب منذ أن بعث النبیّ (ص) إلی یومنا هذا. الشاعر المخضرم کعب بن زهیر هو أول من فتح باب المدیح النبوی بقصیدته التی اشتهرت بالبرده. لقد تأثّر الشعراء عبر العصور بقصیده کعب شکلاً ودلالهً. نظم ابن الساعاتی الذی عاش فی العصور المملوکیه مدیحاً نبویاً برویّ اللام وفی بحر البسیط تقلیداً لمدیح کعب بن زهیر،کمانسج ابن الساعاتی مدیحه علی منوال قصیده ابن زهیر ولذلک نجد بینهما المزید من القواسم المشترکه. یرمی هذا البحث واعتماداً علی المنهج الوصفی التحلیلی إلی دراسه تطبیقیه بین مدیح الشاعرین ومن أبرز وأهمّ النتائج التی توصّلنا إلیها عبر البحث هو: أن بین المدیحین من وجوه التلاقی والقواسم المشترکه ما یعطی القناعه بأنّ ابن الساعاتی قلّد مدیح کعب وتأثر به شکلاً ودلاله أتم التأثر. ولکن مع ذلک لقد رصدنا بین القصیدین فوارق أساسیه تکمن أسبابها فی اختلاف الظروف النفسیه والتاریخیه التی یمرّ بها الشاعران ومن هذه الفوارق أنّ قصید کعب تسوده صبغه اعتذاریه تتناغم مع شخصیه مضطربه ومرتبکه یحملها کعب عند إنشاده للقصیده بین یدی الرسول (ص) بینما یتّسم مدیح ابن الساعاتی بسمه دینیه واعتقادیه ناجمه عن إخلاص الشاعر وحبّه للنبی (ص) وأصحابه وأهل بیته وطلب الشفاعه منهم. ثمّ إنّ ابن الساعاتی نهل من منهل القرآن الکریم العذب حتی الارتواء. ولکن کعباً لم یستفد من هذا الکتاب السماوی لقرب عهده بزمن نزوله وعدم إتاحه الفرصه لإلمامه به والاقتباس منه کما صنع ابن الساعاتی.
فرشید ترکاشوند، زهرا رحیم پور،
دوره ۲۸، شماره ۳ - ( ۲-۱۴۴۳ )
چکیده
الزمن بمفهومه المیتافیزیقائی هو نظام معرفی یعلوالوعی ویجعل الإنسان مفکراً باستمرار. الحضور والخلود الشعری لایعرف قیود الزمن المحدود ویعتمد علی العقل دون الواقع. لکنّه بالنسبه إلی الشعر، الحضور فیه یخلق ویبدع المعانی بشتی الآفاق. هناک مفکّرون فی العالم العربی وفی إیران قاموا بالحضور الشعری برؤی فلسفیه أدبیه. یعدّ أدونیس من أهم الشعراء فی مجال الأدب والثقافه العربیه الحدیثه حیثُ اشتهر بکتاباته الترمیزیه والفلسفیه التی ترحّب بالمعانی والتفکیر وکتابه «الشعریه العربیه» فی الکتاب یعبّر عن دراسه أدبیه نقدیه -کانت فی الأصل محاضرات جامعیه-؛ وتضمّ أربع دراسات، هی: الشعریه والشفویه الجاهلیه، الشعریه والفضاء القرآنی، الشعریه والفکر والشعریه والحداثه. أما بالنسبه إلی الأدب والثقافه الإیرانیه الحدیثه فکتبَ داریوش شایغان؛ الکاتب والمترجم والمفکّر الإیرانی المعاصر؛ کتاب «پنج اقلیم حضور: الولایات الخمس للحضور»، فی العلاقه الوثیقه بین أبناء إیران والشعراء الخمسه الکبار فی اللغه الفارسیه وآدابها؛ أی: الفردوسی وجلال الدین الرومی والخیام وحافظ والسعدی. وفی غضون ذلک إشاره إلی رؤیتهم الشعریه وخصائصهم الفریده اللتان تؤدیّان إلی خلودهم فی قلوب الإیرانیین وحضورهم السرمدی الّذی لا یأتی علیه غبار الزمن. یطمح هذا المقال إلی المقارنه بین الکتابین وبین هذین الباحثین ورؤیتهما الفلسفیه وجودیاً وزمنیاً باعتبارهما من المفکّرین، یخوض فی الخیارات العدیده التی ستنعکس ایجاباً علی الخلود الشعری والحضور. یعتمد أسلوب المقال علی المنهج الوصفی والتحلیلی.
