باغبانی رضوان، پروینی خلیل، خلیفه شوشتری محمد ابراهیم، متقی زاده عیسی. جهود أبی عبیده (رائد علمی المعانی والبیان) الأدبیه للقرآن الکریم
فی میزان الدراسه والنقد. دراسات فی العلوم الانسانیه. 1433; 19 (1) :95-111
URL: http://aijh.modares.ac.ir/article-31-2033-fa.html
1- دانشجوی دکتری رشته زبان وادبیات عربی دانشگاه تربیت مدرس
2- دانشیار گروه زبان وادبیات عربی دانشگاه تربیت مدرس
3- دانشیار گروه زبان وادبیات عربی دانشگاه شهید بهشتی
4- استادیار گروه زبان وادبیات عربی دانشگاه تربیت مدرس
چکیده: (9812 مشاهده)
کتاب «مجاز القرآن» لأبی عبیده من أوائل الکتب التی ألفت عن القرآن الکریم فی نهایه القرن الثانی للهجرة. عند دراسه هذا الکتاب نجد بذوراً أولی تتحدث عن نظم القرآن الکریم وأسلوبه. فجهوده فی هذا الحقل مهّدت السبیل فیما بعد لظهور مصنفات کثیره تبحث فی أسلوب القرآن الأدبی.
یکشف أبو عبیده فی کتابه عن مناحی الجمال فی القرآن الکریم. فقد أدرک أنّ فی آیات القرآن الکریم شیئاً یحتاج إلی شرح وتوضیح؛ فاتجه فی کتابه إلی بیان خصائص القرآن الکریم من الناحیه اللغویه والنحویه والبلاغیة، مستشهداً بآیات القرآن الکریم والحدیث النبوی الشریف والشعر والنثر. واهتدی من وراء ذلک إلی سرّ إعجاز القرآن وبلاغته وإن لم یُشِر إلی مسأله الإعجاز وإلی کلمه الإعجاز بصوره مباشرة.
هذا الکتاب یمثل المرحله الأولی من مراحل تطور النقد والدراسات البیانیه للقرآن الکریم. ویعتبر أبو عبیده أول من تناول النواحی الدقیقه والخفیه فی أسلوب القرآن ووضع اللبنات الأولی لدراسه إعجاز القرآن الأدبی.
المنهج الذی اعتمدناه فی هذه الدراسه هو المنهج الوصفی التحلیلی.
دریافت: 1389/10/29 | پذیرش: 1390/4/6 | انتشار: 1390/11/9