1 2383-4269 Tarbiat Modares University 9803 - روحفر زهره b نیستانی جواد c موسوی کوهپر سید مهدی d خادمی ندوشن فرهنگ e b تهران - دانشگاه تربیت مدرس c تهران -دانشگاه تربیت مدرس d تهران - دانشگاه تربیت مدرس e تهران -دانشگاه تربیت مدرس 1 5 0 17 3 1 11 16 01 2009 22 04 2009 -
9660 نقاب حلاج در شعر معاصر عربی (با تأکید بر اشعار صلاح عبدالصبور و عبدالوهاب بیاتی) روشنفکر کبری f رخشنده‌نیا سیده اکرم g f دانشگاه تربیت مدرس g دانشگاه تربیت مدرس 1 5 0 17 3 13 28 16 01 2009 22 04 2009 قناع(نقاب) ازدهـه 60قرن بیستم، به عنوان ابزار و وسیله در شعر معاصر عربی مورد استفاده شاعران مختلف قرار گرفته است. شاعران معاصر عرب از ورای نقاب شخصیتهای دینی، تاریخی، متصوفه واسطوره‌ای درحقیقت از زبان آن شخصیتها ازخود ومحیط پیرامون خود سخن می گویند. حلاج درمیان شخصیتهای ایرانی ازجملۀ کسانی است که بسیاری از شاعران معاصر عرب در پشت نقاب وی حرفهای خود را به گوش دیگران رساندند. حلاج دردیوان شاعران مختلف رمز و نماد آزادی، مبارزه و شهید راه کلمه وسخن است، بنابراین بسیاری از شاعران معاصر عرب دردیوانهای خود، نقاب حلاج را بر چهرۀ خود قرار دادند و با وجود اختلاف نظرات فراوان پیرامون او، وی ازجایگاهی رفیع در میان شاعران معاصرعرب برخوردار است که دراین میان صلاح عبد الصبور در قصیدۀ "مأساه الحلاج"وعبدالوهاب البیاتی در"عذاب الحلاج"بسیار برجسته تر به نظر می‌آیند. بنابراین دراین مقاله با استفاده ازشیوه توصیفی – تحلیلی به مقایسه قصیده این دو شاعر پرداخته وجنبه‌های تفاوت وشباهت آن را مورد تجزیه وتحلیل قرار می‌دهیم. 4333 بررسی مسأله ضعف شعر در صدر اسلام سرباز حسن h h دانشگاه کردستان 1 5 0 17 3 29 44 16 01 2009 22 04 2009 در این مقاله پس از بیان پیوند میان دین وادبیات، دیدگاه اسلام در باره ی ادبیات ومسأله ی ضعف شعر در صدر اسلام مورد بررسی قرار گرفته است، آنگاه با بررسی آیات قرآنی، واحادیث نبوی وآرای ناقدان قدیم وجدید نتیجه می‌گیریم که آیاتی از قرآن کریم که در آنها لفظ « شاعر» بکار رفته است، در مقام تحدی وپاسخگویی به مشرکانی نازل شده اند که قرآن را شعر وپیامبر را شاعر می نامیدند، وآیاتی که در آن ها شعر از پیامبر نفی و دور از شأن ومنزلت وی قلمداد شده است، دلیلی بر مذمت خود شعر وشاعری به حساب نمی آیند، همان طوری که امی بودن پیامبر ونفی خواندن ونوشتن از او دلیلی بر مذمت خواندن ونوشتن محسوب نمی‌شود. همچنین ذم شاعران در قرآن، ربطی به مذمت شعر وارزش هنری آن ندارد بلکه مربوط به رویکرد ومنهج نادرستی است که برخی از شاعران در پیش گرفته‌اند. آنچه از ناقدان قدیم در مورد ضعف شعر در صدر اسلام نقل شده است، بر جدایی دین از ادبیات وتعارض بین آن دو دلالت نمی‌کند، بلکه آنچه از گفته های آنان فهمیده می شود، این است که انحراف دینی واخلاقی شاعر، چیزی از قدرت شاعری او نمی‌کاهد، همان طوری که تعهد دینی واخلاقی بر توان شاعری او نمی‌افزاید. 5547 بعد طبیعی انسان از نظر قرآن سلیمانی داود i i دانشگاه تهران 1 5 0 17 3 45 58 16 01 2009 22 04 2009 مفسرین بر اساس قرائنی که از آیات قرآنی درباره‌ انسان بیان می‌دارند غالباً به وصف دو بعد فطری و مادی (حیوانی) وی بیشتر تکیه می‌کنند؛ از سویی دیگر قرآن متضمن آیاتی است که صرفاً این دو بعد درباره انسان از آن مستفاد نمی‌گردد؛ آیاتی از قرآن به خلقت مادی انسان اشاره دارد؛ و آیاتی دیگر مقام و شأن مرتبه انسان فطری را از سایر موجودات برتر می‌داند؛ ولی در کنار این آیات، دسته‌ای دیگر از آیات وجود دارد که نه بیانگر بعد فطری انسان به مفهوم مصطلح آن است و نه بیانگر بعد صرفاً مادی وی؛ بلکه این آیات انسان را ظلوم، جهول، هلوع، کفور و مانند آن معرفی می‌کند، وجه‌الجمع این آیات را باید در «تفاوت انسان طبیعی»، ـ یعنی انسان قبل از ایمان و عمل صالح ـ با انسان مادی و انسان فطری دانست. 8201 پژوهشی در کتاب أشعیا شاهنگیان نوری سادات j j دانشگاه الزهراء 1 5 0 17 3 59 69 16 01 2009 22 04 2009 مقاله حاضر با هدف آشنایی باشخصیت أشعیای نبی و تعالیم او نوشته شده است. در مقدمه به اوضاع سیاسی ، اجتماعی و دینی بنی إسرائیل در سرزمین کنعان اشاره می شود. سپس با استناد به کتاب أشعیا به عنوان کهن ترین سند تاریخی، تعالیم مربوط به سه شخصیت تاریخی در ادوارمختلف استخراج و بررسی گردیده ودر خاتمه تشابه این تعالیم با آموزه های مسیحیت بیان شده است. 9430 پیوستگی منابع نوشتاری باروایات شفاهی درسه قرن نخستین هجری عزیزی حسین k محمودآبادی سید اصغر l منتظرالقائم اصغر m کجباف علی‌اکبر n k دانشگاه اصفهان l دانشگاه اصفهان m دانشگاه اصفهان n دانشگاه اصفهان 1 5 0 17 3 71 90 16 01 2009 22 04 2009 «روایت شفاهی» و روش «اسنادی» صورت ادبیِ غالب برکتابهای حدیثی،فقهی، رجالی، تفسیری و بسیاری از منابع تاریخی وحتی ادبی نوشته شده در سده‌های نخست تاریخ اسلام است. چنین روشی درکنار این گزاره که عرب به سبب قوت حافظه، برای مدتی نیازبه ثبت مکتوب آموخته‌های خود نداشته باعث شده است تاشماری ازنویسندگان، منابع این کتابها را صرفا «روایات شفاهی» تلقی کنند. تحقیق حاضردراجرای وظیفه شناخت منابع حدیث نگاری وتاریخ نگاریِ روایی با استناد به شواهدی که تشریع سنت کتابت درعصرنبوی، رونق آن در عصر صحابه و تابعین و نقش تاریخی کتابت درضبط وثبت میراث دینی- علمی مسلمانان را اثبات می کند و با عطف توجه به ابهامات و مشکلاتی که در حافظه عرب وحفظ آثار علمی ِسده‌های نخست به چشم می‌خورد، درصدد بررسی جوانب گوناگون این فرضیه است که همه یا بسیاری از روایات باقرائت، إملا وکتابت مستمر اساتید و دانشجویان به دست مؤلفان جوامع حدیثی وتاریخی رسیده‌اند. بنابراین میان روایات شفاهی ومنابع مکتوب سده‌های نخست، پیوند و تعامل معناداری دیده می‌شود. 6232 بررسی تفاوت خطابهای تبلیغی انبیای سلف و پیامبر اسلام (ص) قاضی زاده کاظم o آیینه وند صادق p مهدوی راد محمد علی رسولی حبیب الله o تهران- دانشگاه تربیت مدرس p تهران - دانشگاه تربیت مدرس تهران- دانشگاه تهران تهران- دانشگاه تربیت مدرس 1 5 0 17 3 91 102 16 01 2009 22 04 2009 همه پیامبران الهی از طرف خداوند مأموریت داشتتد ضمن ابلاغ رسالت خود مردم را به عبادت خدا و اجتناب از طاغوت فرا بخوانند. میزان موفقیت أنبیا در جذب مخاطبین و همچنین سرعت گسترش دینی که آورده‌اند با هم تفاوت می‌کند. چرا حضرت نوح (ع) پس از نهصد و پنجاه سال دعوت موفق به جذب تعداد اندکی از مخاطبینش می‌شود ؟ عوامل مختلفی در این تفاوت موفقیت دخیل هستند. یکی از این عوامل نحوه گفتگو و خطابهای پیامبران با مخاطبین خود بوده است. تأکید پیامبران سلف به استفاده از شیوه‌هایی همچون تهدید و نصیحت بوده است. در حالی که رسول گرامی اسلام بیش از هر چیز از بشارت استفاده کرده و هرگز به تهدید قوم نپرداخته است. مهم‌ترین و مؤثرترین عامل موفقیت پیامبر(ص) در دعوت و تبلیغ همانا حسن خلق آن حضرت می‌باشد که ریشه نحوه مخاطبه و تعامل ایشان است . 4870 یمن در فرهنگ و ادب ایران میرزانیا منصور دانشگاه شهر کرد 1 5 0 17 3 103 118 16 01 2009 22 04 2009 نام سرزمین یمن در تاریخ و متون کهن ایرانی فراوان آمده است و بسیاری از کتب تاریخی و اساطیری ایران درباره پادشاهان یمن و هاماوران (= سرزمین قبیله حمیر) سخن گفته‌اند و مهمترین آنها شاهنامه فردوسی است که از منابع معتبر تاریخ ایران محسوب می‌شود و پیوندهای تاریخی و فرهنگی ایران و یمن از دیرباز در آن انعکاس یافته است. در این مقاله اسطوره ضحاک و چگونگی انتساب آن به کشور یمن مورد بررسی قرار گرفته است. اگرچه پژوهشگران در باب آن اختلاف نظر دارند. همچنین در زبان و ادب فارسی، سرزمین «یمن» و آنچه با نام «یمانی» - مانند شمشیر، عقیق، سهیل و ... – شناخته می‌شود بسیار مورد توجه شاعران و نویسندگان بوده است که در این کوتاه سخن با اشاراتی مختصر بدان پرداخته‌ایم. اکنون میدان سخن گسترده و دروازه پژوهش گشوده است تا محققان عزیز در باب روابط عمیق تاریخی، فرهنگی و اقتصادی دو کشور از کهن‌ترین روزگاران تا امروز، به‌خوبی امعان نظر کنند.