per
Tarbiat Modares University
The Journal of Research in Humanities
2383-4269
2538-2160
0-01
13
2
1
9
article
پژوهشی تطبیقی در اسطورههای باروری و رویش سیاوش و أدونیس
صادق آئینهوند
1
حسن نصرالله
2
دانشگاه تربیت مدرس
دانشگاه تربیت مدرس
در این مقاله پژوهشی مقایسهای بین اسطوره سیاوش و أدونیس که هر دو در زمره اسطورههای باروری و رویشاند، انجام گرفته است.
ارتباط معناداری که بین این دو اسطوره از حیث ارتباط با قوای باروری طبیعی و مراسم و مواسم و عزاداری به چشم میخورد، نشاندهنده آن است که در جوامع کشاورزی هلال خصیب (بارور) و ایران مشابهتی چشمگیر در آداب و سنن دیده میشود.
این مقاله به مشترکات تمدنی و فرهنگی قابل توجهی بین ایران و آسیای غربی دستیافته و آن را نتیجه تأثیر و تأثر بین این دو منطقه از همدیگر قلمداد کرده است.
علایقی که از سلسله جبال زاگرس تا ساحل دریای مدیترانه را دربرمیگیرد.
http://aijh.modares.ac.ir/article-31-6972-en.pdf
per
Tarbiat Modares University
The Journal of Research in Humanities
2383-4269
2538-2160
0-01
13
2
9
18
article
ترجمه قرآن : چالشها و راهکارها
محمدحسن تقیه
1
دانشگاه تربیت معلم تهران
" قل لَئن اجتمعت الإنس و الجنّ علی أن یأتُوا بمثل هذا القران لایأتون بمثله و لَو کان بعضهم لبعضٍ ظهیراً. بگو که اگر انس و جن، به خاطر آوردن مانند این قرآن گرد هم آیند هر چند از یکدیگر پشتیبانی کنند (نمیتوانند) مانندش را بیاورند. ( قرآن کریم )
اکنون قرن پانزدهم است و قرآن کریم، تنها کتاب آسمانی بدون تحریف، همچنان روشنایی بخش و هدایتگرجهانیان ـ به ویژه مسلمانان ـ است. این دریای بیکران الهی، نقش مهمی در پیشبرد امور فرهنگی، اخلاقی، اجتماعی و ...جامعه ایفا می کند؛ به شرط اینکه جامعه اسلامی به نحو شایستهای از کلام خداوندی فیض برد. بدین منظور باید هر چه بیشتر به مفاهیم و معارف قرآنی شناخت و معرفت پیدا کنیم. ترجمه خوب، مبانی و اصولی دارد که مترجم باید بدانها پایبند و متعهد باشد؛ متأسفانه عدهای هیچگونه آشنایی با این مبانی و اصول ندارند تنها به منظور کنجکاوی، علاقه و عواملی دیگر به ترجمه روی میآورند. نگارنده خود را کارشناس مسائل ترجمه نمیداند، ولی معتقد است برای اینکه ترجمه متون – به ویژه دینی – به درستی صورت بگیرد، مترجم، باید ـ علاوه بر شرایط عامّ ترجمه ـ ویژگیهای مهمی، همچون تخصص در صرف و نحو، بلاغت، تفسیر و فقه اللغه را داشته باشد. امروز، ترجمه به عنوان یکی از راههای شناخت علوم قرآنی مطرح است؛ نگارنده در این مقاله ضمن اشاره به مشکلات و چالشهای موجود بر سر راه ترجمه متون دینی- به ویژه قرآن کریم - راهکارهای ترجمه را نیز از تمامی جوانب و جهات بررسی میکند زیرا فلسفه وجودی ترجمه، ارتباط میان مردم جهان است ولی آیا ترجمههای موجود قرآن کریم توانسته است میان زبان وحی و مخاطبان زبان ارتباط برقرار کند؟ در پاسخ باید گفت که متأسفانه بیشتر ترجمههای موجود، ما را به هدف و غایتمان نمی رساند؛ زیرا ارتباطی بین نصّ و مخاطب برقرار نمیکنند.
http://aijh.modares.ac.ir/article-31-10115-en.pdf
per
Tarbiat Modares University
The Journal of Research in Humanities
2383-4269
2538-2160
0-01
13
2
19
30
article
زبان معاصر عربی در کوران تطورات گوناگون
محمد خاقانی
1
دانشگاه اصفهان
مطالعات زبانشناسی سهم بزرگی از پژوهشهای علوم انسانی را به خود اختصاص داده است. واقعیت این است که زبان نماد اندیشه عقلانی وآیینهای شفاف برای بازتاب فرهنگ جوامع بشری است. زبان تنها ابزاری برای انتقال اندیشه از متکلم به مخاطب نیست، بلکه فراتر از این مرزها، عاملی مؤثر در تکوین شخصیت اهل زبان است.
زبان عربی معاصر از نوآوریهای علمی در زمینه مطالعات زبانشناختی بیبهره نبوده است، اما این رویکرد کلاسیک کمتر مایل است به تحولاتی که بر کالبد زبان عربی از آن زمان تا کنون وارد شده بپردازد. در حالی که نزد زبانشناسان نوین، زبان حقیقتی همواره در حال تغییر و دگرگونی است و همچون سایر شؤون انسانی در تکامل و تطور است.
در این مقاله، باعنایت به اصل تحولپذیری مستمر زبان، زبان عربی بررسی شده است. پژوهشگر بر این باور است که قداست قرآن نباید دانشمندان علوم عربیت را از پیشرفتهای نوین زبانشناسی و دیدگاههای تازه آنان به مسائل زبان باز دارد. بنابراین، نباید زبان عربی را در قالبهای سنتی کهن که بیش از هزار سال است در کتب کلاسیک صرف ونحو عربی تکرار میگردد، محصور ساخت، وباید از چشماندازهای علم نوین نیز برای تحلیل مسائل این زبان کمک گرفت.در این مقاله برخی تحولات عارض بر زبان عربی نوین در لایههای مختلف زبانی از قبیل صرف و نحو و واژگان ارائه شده است.
http://aijh.modares.ac.ir/article-31-6984-en.pdf
per
Tarbiat Modares University
The Journal of Research in Humanities
2383-4269
2538-2160
0-01
13
2
31
48
article
خوشبینی یا بدبینی در آثار عمرالخیام و ابوالعلاء المعری
انسیه خزعلی
1
دانشگاه الزهراء
شاید به دلایل گوناگون نتوان خیام و معری را از جهت علم و فلسفه با یکدیگر مقایسه کرد، اما در حیطه ادب و خصوصاً شعر وجوه مشترک بسیاری بین آن دو وجود دارد که البته به تفاوتهای بسیاری نیز با عمیق شدن در این مشترکات میتوان دست یافت.
یکی از این گونههای اشتراک مفاهیم بدبینانه در شعر هر دو شاعر است که این پژوهش تلاش نموده اصل وجود این پدیده، چگونگی و بازتاب آن را در آثار و زندگی دو شاعر به بحث نشیند.
لذا پس از توجه به معنای لغوی اصطلاحی تشاوم با عنایت یه مقدماتی چند به بررسی این امر در دو شاعر پرداخته شده است:
الف) علل و عوامل ایجاد بدبینی؛
ب)شرایط فردی و سیاسی – اجتماعی حاکم بر دو شاعر؛
ج) بررسی نثر شاعران و موارد موید یا مناقض در اشعار آن دو؛
د) انعکاس آثار بدبینی در زندگی و سیره علمی شاعران.
در پایان جستار به این امر توجه داده شده است که نسبت بدبینی به برخی شاعران خارج از انصاف است و بسیاری از اشعار را میتوان شکوائیه و رنجنامه شاعر از ناکامیها، بیتوقعیها و ناملایمات دانست.
http://aijh.modares.ac.ir/article-31-12039-en.pdf
per
Tarbiat Modares University
The Journal of Research in Humanities
2383-4269
2538-2160
0-01
13
2
49
70
article
پدیده ولایتعهدی در اسلام و سر چشمههای آ ن
احمدرضا خضری
1
جمال موسوی
2
عباس احمدوند
3
دانشگاه تهران
دانشگاه تهران
دانشگاه تهران
ولایت عهدی یزیدبن معاویه را باید سمبل تکوین سلطنت بنیامیه به شمار آورد. در این مقاله با توجه ویژه به این مطلب و زمینههای بروز آن، به انگیزهها و اهداف معاویه در به ولیعهدی رساندن فرزندش یزید میپردازیم و روشن خواهیم کرد که وجود اشرافیت اموی باعث شد که الگوی رایج در سلطنتهای ملل گوناگون از جمله ایران ـ روم و یمن، در ساز و کار انتقال قدرت امویان به کار گرفته شده و نهادینه گردد. همچنین تبیین اقدامات معاویه و شیوههایی که برای جا انداختن ولیعهدی فرزندش در جامعه اسلامی آن روز به کار گرفت نیز به همراه اشارههایی به واکنش مسلمانان نسبت به پدیده ولایت عهدی از مطالب مورد بحث خواهد بود.
http://aijh.modares.ac.ir/article-31-10453-en.pdf
per
Tarbiat Modares University
The Journal of Research in Humanities
2383-4269
2538-2160
0-01
13
2
71
84
article
طبیعت جاندار در شعر ابن رومی
کبری روشنفکر
1
رحمتالله پاشا زانوسی
2
دانشگاه تربیت مدرس
دانشگاه تربیت مدرس
طبیعت از گذشتهها همواره مورد اهتمام بشر بوده وانسانهاى نخستین با آمیختـن در آن ومشاهـده زیباییهایش، از آن براى بیان تمثیـلات خود استفـاده مىکردند.
در زبان عربی نیز وصف طبیعت جاندار وبیجان، بحث جدیدی نیست، از قدیم الایام شاعرانى چون امرو القیس وذوالرمه از طلایه داران طبیعتى بودند که جزئى از زندگى آنها محسوب میشد. در ادامه این سلسله، طبیعت در شعر شاعران دوره عباسـى نیز متجلى شد اگر چه وصـف طبیعت در این دوره با دورههاى قبل تفاوتى آشکار داشته است.
از میان شاعران دوره عباسى، ابن رومى زندگى توأم با بدبختى ومحرومیت را در دامان طبیعت سپرى نمود وچنان مجذوب زیباییهاى آن شد که از او به عنوان «فانى در طبیعت» یاد کردهاند.
یک بخش از شعــر طبیعت او، درباره طبیعـت جانـدار است که با دقت وتیزبینى تمــام، موجودات ریز ودرشت چون ماکیان، پرندگان و چرندگان را در چشم اندازى زیبـا به تصویر کشیده واز آن تابلوهاى زیبایى همگون با شخصیت خود ترسیم کرده است.
http://aijh.modares.ac.ir/article-31-188-en.pdf
per
Tarbiat Modares University
The Journal of Research in Humanities
2383-4269
2538-2160
0-01
13
2
85
99
article
تصاویر استعاری حزن انگیز در مراثی شریف رضی
حامد صدقی
1
نرگس انصاری
2
دانشگاه تربیت معلم تهران
دانشگاه تربیت معلم
شریف رضی تصویرپردازی هنرمند وخلّاق است که قلم را همچون قلم مونقاش به دست میگیرد و با کمک انواع تصاویرشعری و بخصوص تصاویر بیانی تابلوهایی زیبا از سیمای درونی واحساسات و تفکّراتش ترسیم می کند، و تلاش دارد شعر خود را از افتادن در ورطه تکلّف و تصنّع برهاند. در میان مراثی سیّد قصیدهای را نمیتوان یافت که در آن، انواع تصاویر تشبیهی و یا استعاری و ... به کار گرفته نشده باشد و این بدان دلیل است که او مجاز را بالاتر از حقیقت میداند. البتّه این تصاویر تنها برای زیبایی کلام و نیکو نمودن تصویر کلّی شاعر چاشنی سخن نمیشود، بلکه برای نزدیک و ملموس کردن معنی در ذهن شنونده و یاری کردن او در تجسّم امور معنوی مورد استفاده قرار میگیرد.
در این مقاله به دنبال آنیم تا با تحلیل مراثی شریف رضی انواع تصاویر استعاری و دلایل بکار گیری آنها را در اشعار او مورد بررسی قرار دهیم .این نوع تصویر بر پایه های تشخیص و تجسیم استوارشده است و شاعر با کمک گرفتن از آن تابلوهای بلاغی زیبایی خلق می کند که بخشی از آن ، امور معنوی چون :روزگار ،مرگ ، بخشش، غم و اندوه و ...را در چارچوب تصویر استعاری بررسی میکند، و بخشی دیگرنیز برای ملموس کردن امور حسّی و واضحتر و دقیقتر ساختن تصویر آنها در ذهن مخاطب، این امور محسوس را در قالب استعاره به تصویر میکشد. در پایان بحث نیزبه تحلیل نقش استعاره در ترسیم احساسات و افکار شاعر پرداختهایم.
http://aijh.modares.ac.ir/article-31-196-en.pdf
per
Tarbiat Modares University
The Journal of Research in Humanities
2383-4269
2538-2160
0-01
13
2
101
115
article
ویژگیهای حاکمان و نخبگان سیاسی از دیدگاه امام علی(ع)
علی اکبر علیخانی
1
مؤسسه تحقیقات علوم انسانی و اجتماعی
حوزه سیاست و نهاد حکومت، مهمترین رکن یک جامعه به شمار میروند و طبیعی است که در یک جامعه اسلامی، سیاست و حکمرانی باید براساس اصول و چارچوبهای دین اسلام و در راستای اهداف آن صورت گیرد. برای اینکه یک نظام سیاسی بتواند در چارچوب اصول اسلام و در جهت اهداف آن حرکت کند، باید نخبگان سیاسی و مدیران دارای ویژگیهای خاص مورد نظر اسلام باشند تا به لحاظ منطقی و روشی بتوانند در آن راه گام بردارند. این ویژگیها از دیدگاه حضرت علی به سه دسته تقسیم میشوند: دسته اول ویژگیهای عقلی و واقعی که لازمه جوامع بشری است. دسته دوم ویژگیهای اخلاقی و انسانی است که انسانها و جوامع ارزش محور به آنها معتقد و پایبند هستند، که عبارتاند از: اول پایبندی به اصول سیاست و حکمرانی شامل چهار اصل، دوم، پایبندی به ارزشهای اخلاقی و انسانی شامل شش ارزش مهم و اساسی، سوم وسعت دید، سعه صدر و تحمل شامل پنج ویژگی نگرشی و راهبردی در برخورد با سایر انسانها و مخالفان و دشمنان.
ویژگیهای دسته سوم تا حدودی مختص – ادیان الهی و – اسلامند و ریشه در تعالیم الهی و سیره سیاسی حضرت علی دارند، این ویژگیها عبارتاند از: اول، برخورداری از ملکات و فضایل اخلاقی شامل چهار فضیلت مهم در حوزه اخلاق اجتماعی، دوم، نگرش دینمدارانه به قدرت شامل دو اصل در زمینه انگیزه قدرت و اصول اخلاقی، سوم، نگرش زاهدانه به دنیا و زندگی شامل دو شیوه برخورد با دنیا، چهارم، تعامل کریمانه با مردم شامل پنج راهبرد اساسی در تعامل حاکمان با مردم.
http://aijh.modares.ac.ir/article-31-8397-en.pdf